طبق روایات ائمه معصومین(ع) اکثریت مطلق یاران خاص و انصار حضرت حجت(عج) را جوانان تشکیل می‌دهند، آری! همان ‌طور که جوان مظهری از نشاط، شادی، طراوت، معنویت، محبت، تلاش و معرفت است، حکومت حضرت مهدی(عج) نیز عرصه درخشش جوانان خواهد بود و این نشاط و شادی در سطح جهان گسترده خواهد شد.

درباره این که چرا جوانان بیشترین تعداد یاران حضرت حجت(عج) را تشکیل می‌دهند، باید گفت، چون نسل جوان از فطرت دست نخورده و سرشت پاکی بهره‌ مند است، در طول تاریخ همواره از حرکات اصلاحی و دینی استقبال و حمایت کرده است.

این موضوع  در همان ابتدای آغاز رسالت پیامبر(ص) و پیش از آشکار شدن رسالت ایشان با لبیک گفتن جوانان به دعوت حق به منصه ظهور رسید و پیغمبر(ص) نیز با سپردن کارهای مهم به جوانان به مقام جوان ارج نهاد، این رویه در زمان امامان معصوم(ع) نیز ادامه یافت؛به طوری که جوانان نقش و جایگاه مهمی در اشاعه و ترویج معارف شیعی داشتند.

نمونه ملموس‌ تر آن حضور پرشور و پویای جوانان مسلمان در تمام مراحل انقلاب اسلامی بود که با حضور حماسی، از جان خود در راه رشد، بالندگی و پیروزی انقلاب مایه گذاشتند و بی‌شک می‌توان ادعا کرد که اگر حضور چشمگیر و حماسی جوانان در انقلاب اسلامی ایران نبود، امروز سرنوشت انقلاب و جایگاه آن معلوم نبود.

*چهره امام زمان(عج) در دوران ظهور

تشکیل حکومت جهانی ابا صالح‌ المهدی(عج) نیز بر نیروی فراوان و با نشاط جوان تکیه دارد، به طوری که اباصلت هروی از امام رضا(ع) درباره علامت حضرت مهدی(عج) در زمان قیام سؤال می‌کند، حضرت(ع) در جواب می‌فرماید: «عَلامَتُهُ اَن یَکونِ شیخِ السِن شابَ المَنظَر حَتی انَ الناظِرَ الیهِ لَیَحسَبَ اِبن اربَعینَ سنَة اَو دُونها، واَن مِن علامَتِهِ اَن لا یهرُمُ بِمُرُورِ الاَیامِ وَاللیالی حتی یَأتیَ اَجَلُهُ»؛(1) نشانه و علامت حضرت این است که از نظر سن پیر ولی از نظر ظاهر جوان است، به حدی که اگر کسی به او توجه کند او را در سنین 40  یا کمتر می‌یابد و نشانه او این است که به گذشت روزها و شب‌ها پیر نمی‌شود تا زمانی که وقت رحلتش فرا رسد، آری! رهبر این جامعه جهانی، جوان با تمام نشاط و قدرت جوانی است گرچه عمر دراز بر او گذشته باشد.

البته در روایتی از امام صادق(ع) درباره یاران جوان امام زمان(عج) هنگام ظهور این طور می‌شود که چگونه جوانان نقش اصلی را در قیام حضرت ولی عصر(عج) ایفا می‌کنند، امام(ع) می‌فرماید: «بیَنا شِبابَ الشیعَة عَلی ظُهورِ سُطوحِهِم نیامً اذاً تَوافُوا اِلی صاحِبِهِم فی لَیلَةَ واحِدَةٍ علی میعادٍ فَیُصَبحُونَ بمکةِ»،(2) جوانان شیعه پشت بام‌های خویش در خوابند که ناگهان ندای صاحب خود را در یک شب بدون وعده قبلی پاسخ می‌دهند و صبح در مکه حضور دارند.

*آماری از تعداد حضور جوانان در حکومت مهدوی به روایت امام علی(ع)

روایت جالبی از امام علی(ع) نقل شده است که امیرالمؤمنین(ع) به صراحت از تعداد جوانان در حکومت مهدوی سخن به میان می‌آورند، ساقی کوثر(ع) می‌فرماید: «اَصحابَ المَهدی شَبابَ لاکهُولَ فیهِم اِلا مَثل کحلِ العَینِ والملحِ فی الزادِ وَاَقَلُّ الزّاد المِلح»،(3) یاران مهدی(عج) جوانند و پیری در آن‌ها نیست مگر مثل سرمه چشم یا به اندازه نمک در زاد و توشه سفر که معمولاً نمک کمترین وسیله سفر است.

چنین نسل جوانی اداره تحت عنایات و قدرت امام زمان(عج) را به عهده خواهند داشت و کفر و ستم و بیداد را از صحنه زمین محو خواهند کرد.

*نخستین سفیر جوان امام مهدی(عج) کیست

امام جعفر صادق(ع) می‌فرماید: هنگام ظهور آن حضرت، جوانی از سوی آن حضرت به عنوان سفیر انتخاب می‌شود و از جانب آن حضرت به سوی مکه می‌رود تا پیام امام را به اهل مکه برساند و آن‌ها را به پیروی از حکومت حق فراخواند، -در برخی روایات، از او با عنوان «نفس زکیه» و «سید حسنی» یاد شده است- وی خود را به مکه می‌رساند و پیام آن حضرت را به مردم ابلاغ می‌کند، اما حکمرانان مکه او را میان رکن و مقام به شهادت می‌رسانند، این جوان سلحشور، نخستین سفیر حضرت حجت و اولین شهید در راه تحقق حکومت جهانی امام زمان(عج) است.(4)

*ویژگی‌های یاران جوان امام مهدی(عج) از منظر قرآن

حال که مشخص شد جوانان اکثریت یاران حضرت صاحب الامر(عج) را تشکیل می‌دهند،‌ به بازخوانی اجمالی ویژگی‌های یاران امام مهدی(عج) در قرآن می‌پردازیم:

- متواضع هستند: «وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا»

- اهل طاعت و سجده و قیام هستند: «وَالَّذِینَ یَبِیتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَقِیَاماً»

- اهل پرورش جاهلان و نادان‌های جامعه هستند: «وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا»

- اهل اعتدالند: «إِذَا أَنفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَلَمْ یَقْتُرُوا»

- موحدند و غیر خدا را نمی‌خوانند: «لا یَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ»

- خود را آلوده به گناه که منجر به ورود به جهنم می‌شود نمی‌کنند: «وَالَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ»

- به جان انسانها احترام می‌گذارند: «وَلَا یَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِی حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ»

- دنبال پاکسازی روان خویش هستند: «مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلاً صَالِحاً»

- پاکدامنند: «وَلَا یَزْنُونَ»

- جبران کننده عقب ماندگی‌ها و پرکننده خلأها هستند: «إِلَّا مَنْ تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا»

- کلامشان صحیح است: «وَالَّذِینَ لَا یَشْهَدُونَ الزُّورَ»

- اهل لغو نیستند: «وَإِذَا مَرُّوا بِاللَغْوِ مَرُّوا کِرَامًا»

- حتی مرتکب مقدمات گناه هم نمی‌شوند و در مجالس گناه هم شرکت نمی‌کنند: «وَإِذَا مَرُّوا بِاللَغْوِ مَرُّوا کِرَامًا»

- امام دیگرانند: «وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِینَ إِمَامًا»

- پرورش دهنده نسل سالم و مفید هستند: «رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّیَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْیُنٍ»

- ایمان دارند: «قُلْ یَا عِبَادِ الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا رَبَّکُمْ‏»

-- بنده خدی متعال هستند و امور خود را واگذار به خدای متعال می‌کنند: «ثُمَّ یَقُولَ لِلنَّاسِ کُونُوا عِبَادًا لِی مِنْ دُونِ اللَّهِ»

- شیطان را به زانو در آورده‌اند: «وَ لأغوِیَنَّهُم أجمَعِینَ إلاّ عِبَادَکَ مِنهُمُ المُخلَصِینَ»

- در کار خیر از همدیگر سبقت می‌گیرند: «وَیُسارِعُونَ فِی الْخَیْراتِ وَ أُولئِکَ مِنَ الصَّالِحینَ»

- ویژگی‌های صالحین را دارند، یعنی صد در صد اعمالشان صالح است: «وَالَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِی الصَّالِحِینَ»

*پی‌نوشت‌ها:

1- بحار الانوار جلد 52، صفحه 285

2- بحار الانوار جلد 52، صفحه 370

3- بحار الانوار جلد 52، صفحه 323

4- ارشاد،مفید، جلد 2، صفحه 368

بروز مشکل و تنگنا در زندگی برای بسیاری از ما تاکنون اتفاق افتاده است و هریک از ما برای رفع آن راهکاری را دنبال می کنیم.

در آموزه های دینی برای هر امری توجه به ماورا و استمداد از ذات یکتای باری تعالی توصیه شده است.

امام رضا علیه السلام به بیان برخی اذکار اشاره می فرمایند که از آن جمله ذکری کوتاه است که به رفع تنگنای زندگی و دفع بلایا کمک می کند.

ایشان می فرمایند:

"هرگاه خداوند بر کسی نعمتی داد، باید خداوند را حمد کند.

و هرگاه روزی اش تنگ شد، باید طلب مغفرت کند.

هرگاه محزون شد باید لاحول و لا قوة الا بالله بگوید، هرکس بگوید: لاحول و لا قوة الا بالله خداوند ۹۹ بلا را از وی دفع می کند که آسان تر آن خفگی و نفس تنگی است.

۱ـ پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمودند:

نَظَر الوَلَد الى والدیه حُباً لهما عِباده
فرزندى که از روى مهر و محبت به پدر و مادر بنگرد، براى او در نامه اعمالش عبادت ثبت مى‏شود.

۲ـ پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمودند:

مَا مِنْ وَلَدٍ بَارٍّ یَنْظُرُ إِلَى‏ وَالِدَیْهِ‏ نَظَرَ رَحْمَةٍ إِلَّا کَانَ لَهُ بِکُلِّ نَظْرَةٍ حِجَّةٌ مَبْرُورَةٌ 

هر فرزندى که نگاه رحمت بار به پدر و مادر کند، براى هر نظرى ثواب حج مقبول داده مى‏شود.

قَالُوا یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ إِنْ نَظَرَ کُلَّ یَوْمٍ مِائَةَ مَرَّةٍ؟

سوال کردند یا رسول الله! اگر چه در هر روز صد مرتبه به چهره آنان بنگرد؟ به او ثواب صد حج داده مى‏شود؟

حضرت فرمودند:

نَعَمْ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ أَطْیَب‏

آرى، خداوند عظمت و بزرگى اش وصف‏ناپذیر است.

منبع: ثواب الاعمال، ص470

آیت الله مکارم شیرازی در این باره می فرماید: این که به امام زمان (عج) اباصالح می گویند به سبب این نیست که فرزندی به نام صالح دارد، زیرا «اب» در لغت عرب، فقط به معنای پدر نیست؛ بلکه معنای صاحب نیز دارد.

«اباصالح» یعنی کسی که صُلَحایی در اختیار دارد. لقب اباصالح از آیه قرآن گرفته شده است: (وَ لَقَد کتبنا فِی الزَّبُور مِن بَعد الذَّکر أنّ الأرض یرثها عبادی الصالِحُون). (انبیاء: آیه 15)

البته امام صادق (ع) در روایتی می فرماید: «هرگاه راه را گم کردی، صدا بزن «یا صالح» یا بگو: «یا اباصالح ما را به راه راست هدایت کنید» تا خدا شما را مورد رحمت قرار دهد.»

بنا بر روایت ذکر شده که در کتاب های معتبر روایی آمده، معلوم می شود، اگر انسان در راهی حرکت کند و به هر دلیلی راه را گم کند و نداند که از کدام سو باید برود، می تواند «صالح» یا «اباصالح» را صدا بزند و از ایشان درخواست راهنمایی کند.

در روایتی دیگر آمده است که «یا اباصالح ارشدونا»، لفظ «ارشدونا» جمع است که معلوم می شود گروهی به این کار (هدایت مردم) مشغول هستند. از برخی روایات می توان نتیجه گرفت که عده ای از این افراد، از جنیان هستند و خداوند آن ها را موکل زمین، برای راهنمایی مردم قرار داده است.

علامه مجلسی از پدر خویش نقل می کند، وقتی فردی به نام امیراسحاق استرآبادی در راه گم می شود، همین جمله روایت بالا را به زبان می آورد. آن گاه کسی می آید و به او کمک می کند. امیراسحاق می فهمد که او امام زمان (عج) بوده است، همچنین محدث نوری در حکایت دیگری از ملاعلی رشتی نقل می کند: یکی از اهل تسنن، مادری شیعه داشت و از او شنیده بود که لقب امام زمان (عج) «اباصالح» است و راه گم کرده ها را هدایت می کند. روزی او راه را گم می کند و از «اباصالح» کمک می طلبد، آن گاه کسی را می یابد که وی را تا نزدیکی روستایشان هدایت می کند و او نیز شیعه می شود.

بنابر دو حکایتی که سند معتبری دارند، «اباصالح» شامل امام زمان (عج) نیز می شود. حتی می توان گفت، ایشان مصداق اصلی این روایت هستند و جنیان و دیگران به فرمان ایشان، مردم را هدایت می نمایند و گاهی نیز خود حضرت این امر را عهده دار می شوند و گمراهان را هدایت می فرمایند.